این آزمایش را در مجاورت مواد اشتعال زا انجام ندهید!
در این آزمایش حرارت تولید شده توسط بطری باعث مشتعل شدن مواد اشتعال زا می شود.
ماده ی اصلی سر چوب کبريت پتاسيم کلرات است که در ماتريسی از چسب و مواد مختلف جای دارد و جزء اصلی ماده ی نوار افروزنده فسفر قرمز است . اصطکاک سر چوب کبريت با نوار افروزنده از طرفی موجب می شود که چند ذره ريز از هر دو ماده ی مذکور با هم تماس حاصل کند و از طرف ديگر مقداری انرژی گرمائی حاصل می شود که موجب واکنشی انفجار گونه و سرانجام سبب برافروختن مواد قابل سوخت سر چوب کبريت می شود .
واکنش اصلی که بين پتاسيم کلرات و فسفر قرمز در حالت جامد صورت می گيرد عبارت است از : 10nKCIO3+12Pn = 10nKCI+3nP4O10+E
اين واكنش مقدار معتنابهی انرژی گرمائی و در نتيجه چنان دمائی ايجاد می كند كه چوب كبريت را مشتعل می سازد .
تازیخچه کبریت
کبريت لفظی عربی به معنای گوگرد است که خود به قول مرحوم معين مسخ شده لفظ کوپريتو است که در زبان اکدی به همين معنی است . جالب است که هم اکنون در زبان دری مرسوم افغانستان و در برخی نقاط ايران هنوز لفظ گوگرد برای آنچه اکنون در فارسی به کبريت مرسوم است بکار برده می شود . از قرار قبل از توليد کبريت به صورت فعلی لفظ کبريت دز فارسی به تراشه های چوبی اطلاق می شده است که به آب گوگرد تر می شده و پس از خشک کردن به اندگ گرمی آتش مر گرفته و برای روشن کردن شمع و چراغ بکار می رفته است . بعيد به نظر نمی رسد که منشا اين گونه تراشه ها که در اروپای حدود قرون وسطی مرسوم بوده است از شرق باشد .
اولين کارخانه کبريت سازی به صورت اروپائی آن در آذربايجان (تبريز) در عصر مشروطيت ۱۲۹۷شمسی به توليد پرداخت و اين صنعت تا امروز هم رشد توليد و دانش فنی خود را مديون هموطنان آذربايجانی ماست .
در واقع داستان کبريت به صورت کنونی آن از کشف عنصر فسفر سفيد (يا به قولی زرد) در سال ۱۶۶۹ميلادی توسط هنينگ براند تاجر کيمياگر آلمانی اهل هامبورگ آغاز می شود . او در جستجوی اکسير اعظم بخش عمده زندگی خود را به حل کردن – اختلاط – جوشاندن و تکليس مواد معدنی می گذراند . روزی در ته قرع خود ماده سفيد رنگی بدست آورد که به خودی خود می سوخت و در تاريکی نور سرد درخشنده ا ی از آن تابش می کرد . پس از آن افراد زيادی تلاش کردند که اين ماده جديد را بعنوان آتش زنه ی شيميائی برای روشن کردن شعله بکار گيرند و رابرت بويل انگليسی از آن جمله بود که تنها ۱۱ سال بعد توانست به کمک اين ماده . تراشه چوبی آغشته به گوگرد را مشتعل سازد . تقريباٌ يکصد سال ديگر ۱۷۸۶ميلادی برتوله موفق به ساهت پتاسيم کلرات شد . مخلوط اين ماده با مواد قابل احتراق از جمله آرد – شکر و خاکه اره با تحريک انرژيک ملايمی آتش گير و منفجره است .
چهل سال بعد ۱۸۲۶ ميلادی جان واکر تراشه آغشته به مخلوط پتاسيم کلرات – آنتيموان سولفيد – صمغ و نشاسته را بعنوان اولين کبريت اصطکاکی ساخت ولی شدت اصطکاک لازم برای اشتعال آن بسيار زياد بود . بعد معلوم شد که اگر پتاسيم کلرات با فسفر سفيد مخلوط شود مخلوطی به شدت و به سهولت آتش گير به دست می آيد . اين مخلوط مشکل اصطکاک نداشت ولی نگهداری آن دشوار بود . به علاوه خطرات ناشی از کارکردن با فسفر سفيد در کارخانه هايی که همه ی کار آن با دست انجام می شد دشواری توليد اين نوع کبريت را افزايش می داد .
در سال ۱۸۴۴ ميلادی شورتر در آلمان از گرم کردن فسفر سفيد . فسفر قرمز به دست آورد . فسفر قرمز در هوا به خودی خود اشتعال پذير نبود (دمای اشتعال در حدود ۲۵۰ درجه سانتیگراد ) .
يکسال پس از آن پاش در سوئد و بوتيگر در آلمان با جدا کردن دو جزء پتاسيم کلرات و فسفر قرمز از يکديگر نخستين نمونه کبريت بی خطر را به وجود آوردند .
اولين کبريت حساس که دو جزء آن روی يکديگر قرار دارد در سال ۱۸۸۸ ميلادی توسط فارنهايم در آمريکا ساخته شد .
کپی شده از http://matches-1297.persianblog.ir
