علاوه بر این که باید بدانیم چه راهکار هایی موجب رشد و ظهور خلاقیت می شوند لازم است موانع رشد خلاقیت را هم بشناسیم تا با گذر از این موانع، زمینه رشد تفکر خلاق را فراهم کنیم. یکی ار این موانع ترس از شکست و عدم ریسک پذیری است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
نباید شکست بخورم!
روال معمول این است که موفقیت ها با تشویق و پاداش همراه می شوند و شکست ها مورد سرزنش و توبیخ قرار می گیرند. در نتیجه انسان ها از شکست میترسند و همواره برای موفقیت تلاش می کنند بدون این که بخواهند ریسک کنند و این یعنی یک مانع در توسعه و رشد خلاقیت.
شکست یک ضرورت است
لازمه ی خلاقیت، رفتن راه های متفاوت و مختلف است که ممکن است کسی تا به حال نرفته باشد و احتمال دارد به شکست منجر شود. پس باید ریسک کرد. فرد خلاق می داند که شکست یک ضرورت است و آن را فرصتی میداند برای کسب تجربه هایی که جز از این طریق به دست نمی آیند.
روحیه ی پذیرش شکست
شاید علت عصبانیت ها و دعواهای بعد از بازی های فوتبال، شکستن صندلی های استادیوم، هجوم به صفحه شخصی یک داور و فحاشی به او، نمودهایی از عدم تحمل شکست و نداشتن روحیه ی پذیرش باخت باشد. چون ما همیشه باید برنده باشیم. همیشه بابت موفقیت هایمان جشن گرفته ایم و تقدیر شده ایم.
والدین الگوی عملی فرزندان
اول از همه والدین باید به این پذیرش برسند که شکست لزوما بد نیست. پدر و مادر الگوی عملی رفتار کودک هستند. اگر شما بابت شکست هایتان بیش از حد خودتان را سرزنش می کنید مطمئن باشید کودک شما هم از شکست فرار خواهد کرد.
عدم تاکید بر برنده شدن
در بازی های رقابتی برای بازنده هم جایزه در نظر بگیرید و روی برنده شدن به عنوان یک ارزش تاکید نکنید. گاهی اوقات در بازی با آن ها ببازید ولی لبخند بزنید و خوشحال باشید. ضرورتی ندارد چهره ی یک بازنده همیشه گریان باشد!
پیشنهاد یک بازی خوب و جذاب
اگر مربی مهد هستید یا تعداد فرزندان شما به قدری است که بتوانید بازی گروهی انجام دهید توصیه میکنم این بازی را امتحان کنید
چیزی که لازم دارید تعدادی صندلی(کمتر از تعداد بچه ها) و یک دستگاه پخش موسیقی است (حتی خودتان میتوانید شعری را بلند بخوانید و دست بزنید). بچه ها باید وقتی که آهنگ قطع شد همه نشسته باشند و کسی سر پا نباشد حتما این بازی را همه بلدید اما این بار دستورالعمل بازی کمی متفاوت است. به بچه ها بگویید اگر کسی سرپا بماند و جایی برای نشستن نداشته باشد بازی متوقف می شود ولی اگر میخواهید بازی ادامه داشته باشد باید به دوستان خود جایی برای نشستن بدهید.
این بازی علاوه بر این که کار تیمی و کمک به یکدیگر را به بچه ها می آموزد این روحیه که باید به هر قیمتی و با هر زور و فشاری که میتوانم برنده ی میدان باشم را در ذهن او شکل نمی دهد.
بازی ساختن و خراب کردن
زمانی را صرف چیدن لیوان های پلاستیکی روی هم کنید و همراه با کودک یک برج بسازید. سپس از او بخواهید با توپ به لیوان ها ضربه بزند و نتیجه ی تلاش هایش را فرو بریزد. آدمی همانطور که میسازد میتواند خراب کند بدون این که لازم باشد احساس بدی بکند و از خراب کردن هراسی داشته باشد.
هی نگو آفرین!
فراموش نکنید که تشویق زیاد کودک، به هنگام برنده شدن در بازی های رقابتی یا حتی دست زدن برای او به ازای موفقیتش در بازی ها (به صورت افراطی) او را به همیشه موفق بودن مقید می کند.
علاوه بر این ممکن است کودک برای هر کاری به تشویق و تایید شما نیاز پیدا کند و صرفا به خاطر تشویق شما کاری را انجام دهد نه به خاطر علاقه ی خودش و این یعنی نداشتن انگیزه درونی برای کارها( بعدا درباره انگیزه های خلاقیت بیشتر توضیح خواهیم داد). به عقیده فروید پدر و مادر نمودی از جامعه برای کودک هستند در این صورت کودک شما تایید گرفتن از شما را بعدها به جامعه و افراد دیگر نیز تعمیم می دهد و ممکن است همیشه دنبال تایید دیگران باشد. در نتیجه انجام کارهایی خلاف آنچه دیگران می گویند و انجام می دهند، به عبارتی همان تفکر مستقل ( که از مولفه ها و شاخصه های خلاقیت است)، در او شکل نمی گیرد.
خیلی مقاله ی خوب و مفیدی بود… ?????
اشتراک ها: خلاقیت کودک را با راهکارهای ساده پرورش دهید - آکادمی شعف